Từ đầu năm 2022 tới nay, ở TTYT huyện Chư Sê (Gia Lai) thường diễn ra tình huống nan giải, khiến đơn vị này khổ sở mà chưa có cách gì giải quyết triệt để.

Số là, có những thai phụ người Gia Rai hoặc Ba Na sống trên địa bàn tới ngày vượt cạn thì tìm đến đây. Điều đáng nói, có những thai phụ người DTTS vừa không có tiền, vừa không có thẻ BHYT phòng thân.

Đời sống nhiều bà con người DTTS còn gặp khó khăn

Về nguyên tắc, TTYT không thể từ chối bất kỳ bệnh nhân nào và vì bất kỳ lý do gì ngoại trừ lý do vượt quá chuyên môn phải chuyển tuyến trên. Trong những trường hợp này, nếu TTYT nhận thì không biết đào đâu ra tiền để bù vào, mà không nhận thì phạm vào đại kỵ của người thầy thuốc. Còn chịu cả chi phí để dùng xe cứu thương chuyển tuyến trên (BV tỉnh có nhiều nguồn lực hỗ trợ hơn), thì những thai phụ người DTTS lại không chịu.

“Ở đây không có tiền nhưng gần nhà, có người nuôi cơm. Lên thành phố (Pleiku, Gia Lai) lấy tiền đâu mà ăn cơm”- một thai phụ người DTTS giải thích với chúng tôi. Vì vậy, họ nhất định không lên tỉnh, chỉ chấp nhận sinh con ở huyện.

Nhiều bà con DTTS còn không có tiền để tham gia BHYT hộ gia đình

Éo le của TTYT huyện Chư Sê không chỉ dừng lại ở những thai phụ, mà hầu hết bà con DTTS đến KCB từ ngoại trú đến nội trú cũng đều trong tình cảnh không có tiền và không có thẻ BHYT. Trường hợp nội trú nặng quá tầm chuyên môn thì chuyển BV tuyến tỉnh, phần còn lại thì TTYT... chịu trận.

Vì đâu nên cảnh éo le? Toàn huyện Chư Sê có hơn 110.000 dân, trong đó gần 50% là đồng bào DTTS. Từ giữa năm 2021 đến nay, nhiều người không còn được “bao cấp” thẻ BHYT (theo Quyết định số 861/QĐ-TTg). Qua rà soát của BHXH huyện, hơn 24.000 bà con DTTS phải rời lưới an sinh, không còn thẻ BHYT phòng thân.

Theo chị Nguyễn Thị Hồng Cẩm- Phó Giám đốc BHXH huyện Chư Sê, ngay từ giữa tháng 6/2021, xác định đây là nhiệm vụ khó khăn, nên BHXH huyện đã tăng cường tham mưu cho cấp ủy, chính quyền kịp thời triển khai nhiều giải pháp nhằm đưa bà con trở lại lưới an sinh sớm nhất.

Cán bộ BHXH huyện Chư Sê đang tư vấn cho người dân

Tới nay, từ nỗ lực của BHXH huyện cùng chính quyền các xã, bằng nhiều cách vận động, đồng thời huy động nhiều nguồn lực, hàng nghìn bà con DTTS đã tham gia BHYT hộ gia đình. Tuy nhiên, số người ngoài lưới an sinh vẫn còn nhiều. “Phía BHXH huyện vẫn đang nỗ lực tối đa cùng chính quyền cơ sở để ngày càng nhiều hơn nữa đồng bào DTTS trên địa bàn tham gia BHYT hộ gia đình”- chị Cẩm cho biết.

Trò chuyện thêm với phóng viên Tạp chí BHXH, anh Nguyễn Công Danh- Giám đốc BHXH huyện Chư Sê nói rằng, trong vấn đề đưa đồng bào DTTS trở lại lưới an sinh có những khó khăn “quá tầm với”. Theo anh Danh, đối với nhóm đồng bào ít nhiều vẫn có chút tiền để tham gia BHYT hộ gia đình, song vướng tâm lý “trông chờ chính sách” thì rào cản này vẫn hóa giải được bằng sự kiên trì truyền thông, vận động.

Tuy nhiên, với nhóm đồng bào thực sự túng bấn, không có tiền để tham gia BHYT hộ gia đình, thì truyền thông, vận động thực hiện chính sách chỉ mang tính “mở lối”. Còn để “đưa đường”, giúp bà con có chút tài lực để tham gia BHYT hộ gia đình, cần những phương thức hỗ trợ thiết thực khác từ chính quyền cấp huyện, cấp tỉnh, thậm chí là cấp cao hơn.

“Dẫu biết khó khăn trùng trùng, song với sự quan tâm của chính quyền huyện, với sự chung sức đồng lòng của chính quyền các xã, BHXH huyện vẫn nỗ lực từng ngày. Cả tập thể BHXH huyện đang ráng tận sức để những người con của núi rừng Chư Sê không phải rơi lệ vì đau ốm, vượt cạn mà không thẻ BHYT...”- anh Danh trải lòng.

Thanh Giang-Lệ Giang