“Cầu nối” nâng tầm quan hệ Việt Nam - Nhật Bản
* PV: Thưa Tổng Giám đốc, DN FDI nói chung và DN của Nhật Bản nói riêng đang đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế Việt Nam. Vậy vai trò của ngành BHXH Việt Nam trong thực hiện chính sách BHXH, BHYT trong khối DN này cụ thể như thế nào, thưa Tổng Giám đốc?
- Tổng Giám đốc Nguyễn Thế Mạnh:
Trong những năm qua, khu vực DN FDI ngày càng phát triển, trở thành một trong những khu vực kinh tế năng động nhất của Việt Nam. Đáng chú ý, Nhật Bản hiện đứng thứ hai trong tổng số 140 quốc gia, vùng lãnh thổ có dự án đầu tư còn hiệu lực tại Việt Nam với gần 64,4 tỷ USD (chiếm 15,8% tổng vốn đầu tư). Đây cũng là khối DN sử dụng nhiều lao động, có đóng góp quan trọng trong thực hiện chính sách BHXH, BHYT. Do vậy, việc đảm bảo an sinh xã hội nói chung, thực hiện chính sách BHXH, BHYT tại khu vực này nói riêng rất quan trọng. Qua đó, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống NLĐ; đồng thời thúc đẩy kết nối DN với NLĐ.
Cũng phải nhấn mạnh rằng, thời gian qua, chính sách BHXH, BHYT của Việt Nam đã có những bước hoàn thiện căn bản, hướng tới đảm bảo ngày một tốt hơn quyền lợi an sinh xã hội của người tham gia. Minh chứng rõ nét nhất được thể hiện trong Luật BHXH, Luật BHYT, Luật Việc làm và Luật ATVSLĐ. Trong đó, Luật BHXH 2014 và Nghị định số 143/2018/NĐ-CP có quy định NLĐ là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc. Đây là mối quan tâm chung của nhiều DN FDI, trong đó có DN Nhật Bản.
Trên tinh thần đó, ngành BHXH Việt Nam đã chủ động đề ra một loạt giải pháp thực hiện như: Triển khai hệ thống tư vấn, giải đáp chế độ chính sách; triển khai Cổng Thông tin điện tử BHXH Việt Nam phiên bản tiếng Anh; ban hành quy trình nghiệp vụ về giao dịch điện tử lĩnh vực thu, sổ thẻ, giải quyết và chi trả các chế độ; tích cực vận động, có giải pháp hỗ trợ, khuyến khích DN lựa chọn phương thức giao dịch điện tử và dịch vụ bưu chính công ích khi giao dịch với cơ quan BHXH…
Đặc biệt, từ cuối năm 2020, ứng dụng VssID của ngành BHXH Việt Nam được triển khai, đã giúp thiết lập kênh giao tiếp, tiếp cận thông tin, thực hiện dịch vụ công cho cá nhân, tổ chức tham gia giao dịch với cơ quan BHXH. Ứng dụng VssID được tích hợp các tính năng như sổ BHXH điện tử, thẻ BHYT điện tử, sổ KCB, sổ hưởng lương hưu và trợ cấp BHXH… Đáng chú ý, nhằm đáp ứng yêu cầu của người tham gia BHXH, nhất là với lao động nước ngoài đang làm việc và tham gia BHXH tại Việt Nam, ngoài giao diện tiếng Việt, người dùng có thể lựa chọn giao diện bằng các ngôn ngữ: Tiếng Anh, tiếng Hàn, tiếng Trung, tiếng Nhật trên ứng dụng VssID...
* Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Nhật Bản đã và đang đẩy mạnh hợp tác trên mọi lĩnh vực. Theo Tổng Giám đốc, với vị trí, chức năng của mình, BHXH Việt Nam sẽ thực hiện chủ trương hợp tác như thế nào?
- Tổng Giám đốc Nguyễn Thế Mạnh:
Trải qua gần 50 năm kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao, Việt Nam và Nhật Bản đã đạt được nhiều thành tựu hợp tác nổi bật trên các lĩnh vực. Hiện nay, Nhật Bản tiếp tục là đối tác kinh tế quan trọng hàng đầu của Việt Nam. Nhật Bản cũng là nước tài trợ, viện trợ phát triển chính thức (ODA) và tiếp nhận lao động Việt Nam thuộc nhóm lớn nhất, nhà đầu tư lớn thứ hai và nằm trong top 4 đối tác thương mại lớn của nước ta. Đáng chú ý, trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp trên toàn thế giới, Nhật Bản đã hỗ trợ Việt Nam tích cực phòng chống dịch bệnh, trong đó viện trợ không hoàn lại gần 7,4 triệu liều vắc-xin cùng nhiều trang thiết bị, vật tư y tế.
Trong chuyến thăm chính thức Nhật Bản của Thủ tướng Phạm Minh Chính tháng 11/2021, hai bên thông qua Tuyên bố chung “Hướng tới việc mở ra một giai đoạn mới của quan hệ Đối tác Chiến lược sâu rộng Việt Nam-Nhật Bản vì hòa bình và phồn vinh ở Châu Á”. Việt Nam coi Nhật Bản là bạn, là đối tác tin cậy, quan trọng hàng đầu của Việt Nam và có ảnh hưởng ngày càng lớn trong các vấn đề khu vực và quốc tế. Phía Nhật Bản cũng nhiều lần nhấn mạnh vị thế của Việt Nam trong chính sách đối ngoại của nước này tại khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.
Trên cơ sở đó, hai bên cam kết tăng cường phối hợp, ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn khu vực và quốc tế như: Liên hợp quốc, Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), Diễn đàn Hợp tác Kinh tế Châu Á-Thái Bình Dương (APEC)... nhằm đóng góp tích cực vào việc duy trì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển tại khu vực và trên thế giới.
Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ về hợp tác chặt chẽ với Nhật Bản, nhằm đưa quan hệ Đối tác Chiến lược sâu rộng Việt Nam- Nhật Bản phát triển lên tầm cao mới, ngày càng sâu sắc, thực chất và hiệu quả trên mọi lĩnh vực, những năm qua, BHXH Việt Nam luôn coi trọng và tăng cường quan hệ hợp tác ngày càng sâu rộng với các đối tác Nhật Bản trong lĩnh vực an sinh xã hội. Cụ thể, trong giai đoạn từ năm 2012 đến nay, BHXH Việt Nam đã triển khai các hoạt động hợp tác với các đối tác Nhật Bản về chia sẻ thông tin, kinh nghiệm ứng dụng CNTT, chuyển đổi số, thực hiện chính sách BHXH, BHYT. Trong đó, phải kể đến một số chương trình, dự án như: Dự án “Xây dựng và tăng cường quản lý phương thức chi trả và gói dịch vụ y tế cơ bản do quỹ BHYT chia sẻ tại Việt Nam” do Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) tài trợ; dự án “Sức khỏe toàn cầu và bao phủ y tế toàn dân” (2020-2023) do JICA tài trợ giúp BHXH Việt Nam nỗ lực hướng tới bao phủ y tế toàn dân, triển khai thí điểm phương thức thanh toán theo chẩn đoán DRG, quản lý chi phí KCB BHYT, xử lý các yêu cầu thanh toán, chống lạm dụng BHYT.
BHXH Việt Nam cũng phối hợp với Hiệp hội các tổ chức nghiệp vụ thu bảo hiểm và chuyên gia tư vấn an sinh xã hội Nhật Bản tổ chức các hội thảo chia sẻ thông tin, kinh nghiệm phát triển người tham gia BHXH tự nguyện, BHYT; qua đó góp phần nâng cao chất lượng hệ thống đại lý thu BHXH, BHYT của BHXH Việt Nam theo hướng chuyên nghiệp, hiệu quả. Đặc biệt, BHXH Việt Nam đã xây dựng và triển khai ứng dụng VssID phiên bản tiếng Nhật, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho lao động Nhật Bản tham gia BHXH, BHYT tại Việt Nam; từng bước tạo sự đồng thuận, gắn kết của cộng đồng DN Nhật Bản tại Việt Nam.
Năm 2023 sẽ đánh dấu tròn 50 năm kể từ khi Việt Nam và Nhật Bản thiết lập quan hệ ngoại giao (21/9/1973-21/9/2023); đồng thời cũng là thời điểm quan hệ hai nước chuẩn bị bước sang một trang mới. Để hướng tới sự kiện này BHXH Việt Nam sẽ tổ chức Hội nghị đối thoại về thực hiện chính sách BHXH, BHYT với khối DN Nhật Bản vào ngày 11/10/2022 tại TP.Vũng Tàu (tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu).
* Trong những năm qua, BHXH Việt Nam thường xuyên tổ chức thành công các Hội nghị đối thoại với DN FDI, được Chính phủ và cộng đồng DN đánh giá cao. Tổng Giám đốc kỳ vọng ra sao về Hội nghị đối thoại với DN của Nhật Bản sắp diễn ra?
- Tổng Giám đốc Nguyễn Thế Mạnh:
Trước hết, phải khẳng định, đối thoại là một trong những phương thức tăng cường sự gắn bó giữa DN với cơ quan nhà nước; đồng thời giúp các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước được DN áp dụng hiệu quả, từ đó góp phần thúc đẩy sản xuất kinh doanh. Sự kiện này thể hiện sự quyết tâm của ngành BHXH Việt Nam trong việc đồng hành cùng Chính phủ và cộng đồng DN FDI nhằm tạo ra môi trường kinh doanh lành mạnh, hướng đến sự phát triển bền vững trong tương lai.
Hướng tới kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Nhật Bản, Hội nghị đối thoại giữa BHXH Việt Nam và các DN Nhật Bản sẽ góp phần cung cấp thông tin, trao đổi, giải đáp vướng mắc; đồng thời nâng cao nhận thức, tạo sự đồng thuận, gắn kết của khối DN FDI trong việc tổ chức thực hiện chính sách BHXH, BHYT.
Thông qua Hội nghị đối thoại lần này, BHXH Việt Nam sẽ thông tin về kết quả, tình hình thực hiện chính sách, pháp luật BHXH, BHYT; hoạt động hợp tác quốc tế của ngành BHXH Việt Nam; tình hình tham gia BHXH, BHYT của các DN Nhật Bản; việc triển khai các dịch vụ công, ứng dụng CNTT trong lĩnh vực BHXH, BHYT nhằm đáp ứng ngày càng tốt hơn sự hài lòng của người dân, DN. Bên cạnh đó, trao đổi về những vấn đề liên quan như: Tác động của các Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới đến chuyển dịch lao động, chính sách an sinh xã hội cho NLĐ; việc xây dựng dự thảo Hiệp định BHXH giữa Việt Nam và Nhật Bản, nhằm tránh tình trạng đóng song trùng BHXH và đảm bảo quyền lợi của NLĐ tại hai quốc gia; giải đáp những khó khăn, vướng mắc của DN và NLĐ trong thực hiện chính sách, chế độ BHXH, BHYT…
Với việc tổ chức Hội nghị đối thoại lần này, BHXH Việt Nam mong muốn được đóng góp một phần công sức vào việc thắt chặt hơn nữa mối quan hệ ngoại giao giữa hai nước Việt Nam-Nhật Bản. Qua đó, tiếp tục củng cố niềm tin, tình hữu nghị và nâng cao hiểu biết lẫn nhau giữa nhân dân hai nước; từ đó triển khai hiệu quả các mối quan hệ hợp tác, tạo “cầu nối” nâng tầm quan hệ Việt Nam-Nhật Bản, đáp ứng lợi ích và nguyện vọng của nhân dân hai nước, vì hòa bình, ổn định và thịnh vượng trong khu vực và trên thế giới.
* Trân trọng cảm ơn Tổng Giám đốc!
Bích Thủy (Thực hiện)
Đồ họa: Hiểu Thanh