Print

Đảm bảo quyền lợi của NLĐ là đạo đức của doanh nhân

Thứ Bảy, 12 /11/2022 12:38

* PV: Trong chương trình bình chọn danh hiệu "Doanh nhân Việt Nam tiêu biểu" được VCCI tổ chức năm nay, tiêu chí về đạo đức doanh nhân, tuân thủ pháp luật và trách nhiệm xã hội trở thành yêu cầu hàng đầu trong việc xem xét, bình chọn. Ông có thể cho biết, ý nghĩa của sự đổi mới này đối với việc thực hiện mục tiêu xây dựng cộng đồng DN bền vững?

- Ông Hoàng Quang Phòng:

Chương trình khen thưởng DN nói chung và bình xét lựa chọn “Doanh nhân Việt Nam tiêu biểu” là hoạt động tôn vinh doanh nhân do VCCI tổ chức theo nhiệm vụ trong Nghị quyết 09-NQ/TW ngày 9/12/2011 và theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ được nêu trong Quyết định số 990 TTg ngày 20/09/2004 về ngày Doanh nhân Việt Nam. Chương trình năm nay được đổi mới như giảm về lượng, tăng về chất; đổi mới tiêu chí bình xét, bổ sung bộ tiêu chí xét theo 6 quy tắc về đạo đức doanh nhân. Ban Thư ký Hội đồng bình xét không nhận hồ sơ trực tiếp từ ứng cử viên, mà chỉ nhận đề cử doanh nhân tiêu biểu từ UBND các tỉnh, thành phố, các bộ, ngành, các hiệp hội DN, các cơ quan báo chí.

Đây là năm đầu tiên tiêu chí đạo đức doanh nhân, tuân thủ pháp luật và trách nhiệm xã hội trở thành yêu cầu hàng đầu trong việc xem xét, bình chọn. Việc bổ sung bộ tiêu chí về đạo đức doanh nhân dựa trên Bộ Quy tắc đạo đức doanh nhân do VCCI công bố ngày 19/5/2022. Trong đó, có xét yếu tố tuân thủ chính sách, pháp luật BHXH, BHYT... Quy trình bình xét được thực hiện chặt chẽ từ xem xét hồ sơ và tổ chức thẩm định thực tế tại DN với sự tham gia của chuyên gia tài chính, thực hiện đối chiếu hồ sơ với chứng từ, sổ sách gốc, phỏng vấn ứng viên về đạo đức kinh doanh, quản trị DN. Hội đồng bình xét đã xây dựng bộ câu hỏi để phỏng vấn trực tiếp sau đó tổng hợp các số liệu trong hồ sơ cũng như kết quả thẩm định thực tế để đối chiếu với các cơ quan liên quan như Cục Thuế, cơ quan BHXH và các cơ quan khác để xác minh việc thực hiện các nghĩa vụ tài chính, đảm bảo quyền lợi của NLĐ và trách nhiệm xã hội của doanh nhân.

Chúng tôi nhấn mạnh đến tính minh bạch, ứng xử liêm chính trong cuộc sống và kinh doanh; đối xử công bằng với nhân viên, đối tác, với đối thủ cạnh tranh, bởi đây là tiêu chí quan trọng thể hiện đạo đức của doanh nhân, góp phần thúc đẩy cộng đồng DN phát triển bền vững, mang lại nhiều giá trị kinh tế- xã hội. Thực tế, việc DN tuân thủ các quy định pháp luật lao động, đảm bảo thực hiện tốt các chính sách an sinh xã hội cho NLĐ theo luật định là một trong các điều kiện quan trọng, một mặt giúp NLĐ gắn bó với DN hơn, mặt khác góp phần giúp DN ổn định lực lượng lao động, ổn định việc làm và tạo sự phát triển bền vững với giá trị thương hiệu cao.

* Tuy nhiên, theo thống kê của BHXH Việt Nam, tình trạng trốn đóng, nợ đóng BHXH, BHYT của các DN trong thời gian qua vẫn là vấn đề “nóng”. Vậy theo ông, đâu là nguyên nhân?

- Chúng ta vừa trải qua 2 năm 2020- 2021 khó khăn, khi các DN và cả đất nước phải gồng mình chống chọi với đại dịch COVID-19, tổn thất về con người và kinh tế là vô cùng lớn. Dịch bệnh vẫn khiến nền kinh tế cả nước và các DN chưa hết lao đao trong nửa đầu năm 2022. Trong giai đoạn khó khăn đó, nhiều doanh nhân, DN đã nêu tấm gương sáng về tinh thần dân tộc, lòng yêu nước, trách nhiệm xã hội, khi vừa lo duy trì sản xuất kinh doanh, bảo đảm việc làm, đời sống cho NLĐ, vừa lăn xả hỗ trợ công tác phòng chống đại dịch của cả nước.

Tuy nhiên, do ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19, nhiều DN không ký được hợp đồng mới, gặp muôn vàn khó khăn để duy trì sản xuất. Nhiều DN tạm dừng hoạt động, một số duy trì hoạt động cầm chừng, việc làm và thu nhập của NLĐ không ổn định dẫn đến không có khả năng đóng BHXH đúng hạn... Bên cạnh đó, cũng phải nhìn nhận thực tế, ngoài khó khăn khách quan, vẫn có bộ phận DN vi phạm quy định pháp luật về BHXH, BHYT cho NLĐ, do không nhận thức đầy đủ về nghĩa vụ và trách nhiệm của mình. Vẫn còn tình trạng nợ đọng BHXH, BHYT ở cả giai đoạn trước COVID-19... Điều này trực tiếp ảnh hưởng tới quyền lợi của NLĐ; đồng thời cũng sẽ gây ra những tác động tiêu cực cho chính DN đó.

Như tôi đã đề cập ở trên, việc chăm lo tốt cho NLĐ là một yếu tố thể hiện đạo đức kinh doanh, thực hiện trách nhiệm xã hội của DN một cách trực tiếp. Hiện nay, các quy định về lao động trở thành một cấu phần không thể tách rời của các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, như Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) và Hiệp định Thương mại Tự do EU- Việt Nam (EVFTA). Việc DN tuân thủ đầy đủ các quy định pháp luật về quyền lợi NLĐ là yếu tố quan trọng trong chiến lược của DN và có thể mang lại cho DN những lợi thế cạnh tranh tốt hơn bên cạnh các lợi thế khác.

* Theo ông, cần có giải pháp gì để đảm bảo sự tuân thủ pháp luật liên quan đến các chính sách an sinh xã hội của NLĐ từ phía DN, từ đó tạo dựng cộng đồng DN phát triển bền vững, chăm sóc tốt đời sống NLĐ?

- Trong bối cảnh toàn cầu hóa, vấn đề bảo đảm quyền lợi của NLĐ ngày càng được coi trọng. NLĐ là người trực tiếp làm ra các sản phẩm hàng hóa, dịch vụ nên trước hết, họ phải được bảo đảm các quyền, lợi ích và các điều kiện lao động cơ bản. Đây là cách tiếp cận hiện đại và thực tế, trở thành xu thế gần đây trên thế giới.

Với vai trò là tổ chức đại diện cho cộng đồng DN, người SDLĐ và đội ngũ doanh nhân Việt Nam, VCCI thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của mình, định hướng các yêu cầu tuân thủ cho DN và nâng cao đạo đức doanh nhân để theo kịp các yêu cầu của thị trường, đảm bảo sự phát triển bền vững. Tháng 5/2022 vừa qua, VCCI đã công bố bộ tiêu chí quy tắc đạo đức doanh nhân Việt Nam với 6 tiêu chuẩn gồm: tạo ra giá trị kinh tế cho xã hội; tuân thủ pháp luật; minh bạch, công bằng, liêm chính; sáng tạo, hợp tác, cùng phát triển; tôn trọng thiên nhiên, bảo vệ môi trường; yêu nước, có trách nhiệm với xã hội và gia đình. Bộ Tiêu chí này được VCCI phát động thực hành nhằm nâng cao nhận thức của doanh nhân về đạo đức, lấy đạo đức làm cốt lõi xây dựng văn hoá kinh doanh và đảm bảo sự phát triển bền vững của đội ngũ doanh nhân, DN Việt Nam. Các khuyến khích thực hành này cũng bao hàm nội dung tuân thủ pháp luật BHXH, BHYT của DN.

VCCI mong muốn BHXH Việt Nam tiếp tục phối hợp chặt chẽ, để cùng VCCI nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền chính sách BHXH, BHYT đến các DN, giúp thay đổi nhận thức, tính tuân thủ cao của DN; từ đó góp phần hạn chế tình trạng thiếu nghiêm túc trong việc thực hiện công tác BHXH tại các DN. Bên cạnh đó, VCCI cũng mong rằng BHXH Việt Nam tiếp tục thực hiện hiệu quả các biện pháp cải cách TTHC. Đây chính là động thái tích cực, góp phần tạo môi trường đầu tư, kinh doanh tốt hơn, giúp DN có điều kiện phát triển, tạo được tiềm lực kinh tế vững vàng, góp phần thực hiện tốt trách nhiệm an sinh xã hội của DN với cộng đồng nói chung và với NLĐ tại mỗi DN nói riêng.

* Trân trọng cảm ơn ông!

Lương Thảo (Thực hiện)

Đồ hoạ: Hiểu Thanh