Do việc mua GCN nghỉ việc hưởng BHXH quá dễ dàng, chỉ cần bấm điện thoại “alo một cái” là có shipper giao tận nơi, nhiều NLĐ khi có chuyện riêng, đi chơi hay đi du lịch đều sẵn sàng bỏ ra mấy chục ngàn đồng để mua GCN hợp thức điều này. Có NLĐ khi đi du lịch đã không ngại ngần check-in hình ảnh mình trên Facebook, Zalo… song chủ DN cũng chỉ còn cách ngậm bồ hòn làm ngọt. Trong khi đó, một số phòng khám (PK) tư nhân trên địa bàn một số tỉnh lại vô tư bán khống GCN.
Trao đổi với chúng tôi hồi năm 2022, đại diện một DN ở Đồng Nai cho biết, có NLĐ đi du lịch Vũng Tàu, chụp hình đăng Facebook nhưng lại báo cho công ty là bị bệnh nên xin nghỉ vài ngày. DN nắm được sự việc nhưng không thể làm được gì, bởi NLĐ trưng ra giấy nghỉ ốm có đóng dấu mộc đỏ hẳn hoi. “Nói thẳng ra là họ mua GCN. Chúng tôi có theo dõi và biết được việc này, nhưng họ có giấy tờ nghỉ ốm, nên công ty cũng chỉ ngậm bồ hòn làm ngọt. Chỉ cần vài người trong ở một chuyền nghỉ cùng lúc, chúng tôi cũng đủ khốn đốn, vì dây chuyền có thể bị tê liệt”- đại diện DN cho hay.
Về tình trạng mua bán GCN xảy ra trên địa bàn tỉnh, ông Phạm Minh Thành- Giám đốc BHXH tỉnh Đồng Nai cho biết, có không ít DN đã phản ánh trực tiếp với ông về tình trạng này. Cao điểm là, trong năm 2022, nhiều công nhân đã mua GCN để hợp thức chuyện nghỉ việc ở công ty. “Có thể do công nhân có việc riêng, xin nghỉ khó khăn hoặc một lý do nào đó mà họ hợp thức việc nghỉ ở DN bằng mua GCN. Thậm chí, họ chỉ cần điện thoại báo thông tin, số ngày nghỉ là có shipper đem tới giao GCN, công nhân chỉ việc trả tiền”- ông Thành thông tin.
Trước phản ánh của DN về việc có tình trạng làm khống GCN, ông Phạm Minh Thành đã chỉ đạo Phòng Thanh tra-Kiểm tra trực tiếp vào cuộc. Từ giữa năm 2022, qua xác minh, Thanh tra BHXH tỉnh Đồng Nai phát hiện có 69 công nhân tại Công ty Đ.P (địa chỉ tại huyện Trảng Bom) mua 337 GCN, với giá từ 70.000 đồng đến 150.000 đồng/giấy tùy vào số ngày nghỉ, giấy mua là của PKĐK Tân Long (phường Long Bình Tân, TP.Biên Hòa).
Qua làm việc với những người mua GCN cho thấy, công nhân không đến cơ sở KCB mà mua trên mạng xã hội hoặc nhờ người đi mua, có người mua đến 5 giấy xác nhận khống bệnh tật. Sau khi xác minh, BHXH tỉnh Đồng Nai đã yêu cầu PKĐK Tân Long hoàn trả về quỹ BHYT trên 45 triệu đồng do lập các bệnh án khống. Đồng thời, đề nghị Công ty Đ.P phối hợp để thu hồi tiền hưởng BHXH trái quy định của những công nhân mua GCN, hoàn trả về quỹ BHXH số tiền 155 triệu đồng.
Cũng trong năm 2022, BHXH tỉnh Đồng Nai đã tăng cường kiểm tra, giám sát việc giải quyết các chế độ. Trong đó, thông qua nắm nguồn tin từ DN và NLĐ đã phát hiện một số vi phạm từ những cơ sở KCB khác tương tự như ở PKĐK Tân Long.
Cũng từ phản ánh của DN về việc NLĐ không ốm đau nhưng có dấu hiệu mua GCN để hợp thức việc nghỉ làm, gây ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của DN, tháng 4/2022, Thanh tra Sở Y tế Đồng Nai đã tiến hành kiểm tra tại PKĐK Y Thánh Tâm (địa chỉ tại huyện Long Thành) và phát hiện nhiều vi phạm.
Ông Hồ Hoàng Phúc- Giám đốc PKĐK Y Thánh Tâm đã xác nhận các lỗi vi phạm của đơn vị. Cụ thể, có bác sĩ của PK mỗi tuần đến làm việc từ 2-3 ngày và ký GCN cho bệnh nhân, những ngày bác sĩ không đến PK làm việc thì nhân viên PK giả chữ ký của bác sĩ để cấp GCN cho bệnh nhân. Trung bình mỗi ngày PK cấp từ 100-200 GCN, bệnh nhân xin nghỉ 1 ngày bị thu 30.000 đồng (không lấy thuốc), nếu từ 2 ngày trở lên thì giá 60.000 đồng. Chữ ký của bác sĩ do lãnh đạo PK phân công cho nhân viên làm giả và đóng dấu tên.
Theo tìm hiểu, PKĐK Y Thánh Tâm đã ký hợp đồng làm việc với nhiều bác sĩ, song nhiều lần các bác sĩ này không cần có mặt tại PK nhưng vẫn có chữ ký, dấu mộc trên các GCN. Đáng chú ý, lãnh đạo PK cho nhân viên giả chữ ký của các bác sĩ để cấp hàng loạt GCN cho công nhân để hợp thức hóa ngày nghỉ tại DN mà vẫn hưởng 75% tiền lương do quỹ BHXH chi trả.
Qua kiểm tra, Thanh tra Sở Y tế Đồng Nai đã thu hồi Giấy phép hoạt động KCB của PKĐK Y Thánh Tâm. Đồng thời, Sở Y tế đã chuyển hồ sơ vi phạm pháp luật có dấu hiệu làm giả, làm khống hàng ngàn GCN cho Cơ quan CSĐT xác minh, xử lý nghiêm theo quy định pháp luật.
Theo ông Nguyễn Văn Thành- Phó Giám đốc BHXH tỉnh Đồng Nai, PKĐK Y Thánh Tâm là đơn vị không thực hiện ký hợp đồng KCB BHYT với cơ quan BHXH. Tuy nhiên, theo quy định, đơn vị này vẫn được phép cấp GCN cho NLĐ, nên cơ quan BHXH vẫn chi trả chế độ cho NLĐ theo quy trình. Qua đối chiếu, kiểm tra trên hệ thống cho thấy, từ tháng 7/2021 đến tháng 4/2022, BHXH tỉnh Đồng Nai đã tiếp nhận hơn 40.000 GCN có nguồn gốc từ PKĐK Y Thánh Tâm cấp cho NLĐ. Từ đề nghị chi trả chế độ, BHXH tỉnh Đồng Nai đã giải quyết cho hơn 28.000 GCN với tổng số tiền 12,4 tỷ đồng.
Bài: Trà Giang
Đồ hoạ: Thanh An