Chuyển đổi số ngành BHXH Việt Nam: Hiện đại, chuyên nghiệp để phục vụ Nhân dân tốt hơn

Thực hiện Nghị quyết của Đảng, chỉ đạo của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ, thời gian qua, ngành BHXH Việt Nam đã phối hợp, quyết liệt triển khai nghiêm túc, đồng bộ các nhiệm vụ về chuyển đổi số. Trong đó, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương liên quan triển khai các nhiệm vụ xây dựng, làm giàu CSDL quốc gia về bảo hiểm; kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa CSDL quốc gia về bảo hiểm với các CSDL quốc gia, CSDL chuyên ngành khác để phục vụ quản lý nhà nước và cung cấp DVC trực tuyến; tiến tới 100% DVC trực tuyến được thực hiện trên môi trường số.

Đồng thời, tiếp tục cung cấp DVC trực tuyến trên nhiều nền tảng, hình thức; sửa đổi quy trình nghiệp vụ TTHC trên cơ sở kết nối, chia sẻ thông tin giữa các CSDL, nhằm cắt giảm chi phí, tạo thuận lợi tối đa trong việc phục vụ người dân, DN khi giao dịch với cơ quan BHXH. Bên cạnh đó, BHXH Việt Nam tiếp tục nâng cấp, triển khai hiệu quả ứng dụng VssID để kết nối, tích hợp tài khoản định danh điện tử (VNeID) trên ứng dụng VssID của BHXH Việt Nam.

Thực hiện Đề án 06, BHXH Việt Nam là đơn vị đầu tiên kết nối thành công với CSDL quốc gia về dân cư ngay từ khi CSDL này được đưa vào vận hành chính thức. Đến nay, Hệ thống của BHXH Việt Nam đã xác thực hơn 97,6 triệu thông tin nhân khẩu với CSDL quốc gia về bảo hiểm, trong đó có 87,4 triệu người đang tham gia và thụ hưởng BHXH, BHYT, BH thất nghiệp, chiếm 98% tổng số người tham gia (không bao gồm lực lượng vũ trang, thân nhân quân đội).

Việc đồng bộ, xác thực thông tin định danh của người tham gia và thụ hưởng chính sách BHXH, BHYT, BH thất nghiệp với CSDL quốc gia về dân cư giúp chuẩn hóa dữ liệu giữa 2 CSDL quốc gia (dân cư và bảo hiểm), nâng cao tính chính xác của thông tin, dữ liệu, là tiền đề quan trọng để triển khai cung cấp các dịch vụ, tiện ích cho người tham gia và thụ hưởng chính sách BHXH, BHYT, BH thất nghiệp trên nền CSDL quốc gia về dân cư.

Đặc biệt, nhằm giúp người tham gia và thụ hưởng chính sách thực hiện các TTHC về BHXH, BHYT, BH thất nghiệp nhanh chóng và thuận tiện, BHXH Việt Nam đã chủ động phối hợp với ngành Công an và ngành Y tế triển khai “từ sớm, từ xa” việc sử dụng thẻ CCCD gắn chip và ứng dụng VNeID phục vụ người dân đi KCB BHYT; liên thông dữ liệu khám sức khỏe lái xe, giấy chứng sinh, giấy báo tử từ cơ sở KCB, phối hợp triển khai sổ sức khỏe điện tử; ứng dụng công nghệ xác thực sinh trắc trên CCCD gắn chip tại cơ sở KCB BHYT và bộ phận “Một cửa” của cơ quan BHXH; triển khai cung cấp các DVC trực tuyến.

Sử dụng CCCD gắn chip đi KCB BHYT, chị Lê Thị Thu (quận Đống Đa, Hà Nội) chia sẻ: “Trước đây, khi đi KCB, tôi luôn phải mang theo thẻ BHYT, sổ khám bệnh và xuất trình CMND để BV kiểm tra lại thông tin và nhận diện ảnh. Tuy nhiên, đến nay, tất cả giấy tờ cá nhân của tôi đều đã được tích hợp trong thẻ CCCD. Vì vậy, chỉ bằng thẻ CCCD, tôi đã có thể đi KCB, giảm được nhiều thời gian thực hiện các TTHC”.

Tương tự, khi đi KCB ở BV Xanh Pôn, bác Đào Thị Xuân (quận Thanh Xuân, Hà Nội) đã thực hiện theo đúng hướng dẫn của nhân viên y tế. Theo đó, chỉ sau vài phút, bộ phận đón tiếp của BV đã hoàn tất thủ tục nhập viện cho bác Xuân. Đặc biệt, suốt quá trình từ khi vào khám, cho đến lúc nhận hồ sơ nhập viện, bác Xuân không phải xuất trình bất cứ giấy tờ gì ngoài thẻ CCCD…

Chị Nguyễn Thị Hoàng Anh- Điều dưỡng trưởng Khoa Khám bệnh (BVĐK tỉnh Hà Tĩnh) chia sẻ: “Trước đây, người dân phải xuất trình nhiều giấy tờ, chờ đợi khá lâu để nhân viên y tế xác minh và nhập thông tin. Một số trường hợp thông tin không khớp, thẻ bị hỏng hoặc bị mất khiến việc đăng ký KCB gặp không ít khó khăn. Từ khi áp dụng thẻ CCCD vào KCB, cả người dân và nhân viên y tế đã tiết kiệm được nhiều thời gian, giấy tờ thủ tục, cũng như giúp nâng cao chất lượng KCB”.

Có thể thấy, công tác chuyển đổi số đã tạo ra những bước ngoặt, mang lại lợi ích to lớn, thiết thực không chỉ đối với người dân, DN, mà còn với các cơ quan quản lý nhà nước ở lĩnh vực BHXH, BHYT. Đặc biệt, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động; kịp thời phát hiện và xử lý hành vi gian lận, trục lợi quỹ BHXH, BHYT.

Cụ thể, đến nay, toàn quốc đã có 100% cơ sở KCB triển khai KCB BHYT bằng CCCD gắn chip, với trên 92 triệu lượt tra cứu thông tin thẻ BHYT phục vụ làm thủ tục KCB. Việc triển khai KCB BHYT bằng CCCD gắn chip đã giúp đơn giản hóa giấy tờ, tiết kiệm thời gian cho người bệnh và nhân viên y tế trong việc làm thủ tục KCB; còn cơ quan BHXH cũng giảm bớt chi phí in ấn thẻ BHYT, tăng tính chính xác và đồng bộ thông tin.

Hồi năm 2022, trong khuôn khổ Hội nghị Chuyển đổi số lần thứ nhất- năm 2022 và công bố Ngày Chuyển đổi số ngành Công an, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã tham quan gian trưng bày ứng dụng CCCD gắn chip trong KCB BHYT và đánh giá cao công tác phối hợp giữa Bộ Công an, BHXH Việt Nam và các bộ, ngành liên quan trong việc triển khai thành công tiện ích này, qua đó tạo thuận lợi rất lớn cho người dân.

Theo Thủ tướng Phạm Minh Chính, việc liên thông dữ liệu giữa Bộ Công an và BHXH Việt Nam tạo sự thuận tiện rất lớn cho người dân trong KCB BHYT. Bên cạnh đó, việc triển khai tính năng này trên môi trường số cũng góp phần ngăn chặn, giảm thiểu tiêu cực, trục lợi trong lĩnh vực này.

Cùng sự phối hợp, hỗ trợ của Bộ Công an, BHXH Việt Nam đã kết nối kỹ thuật, triển khai sử dụng tài khoản định danh điện tử quốc gia (VNeID) do Bộ Công an cấp để đăng nhập và sử dụng ứng dụng VssID của ngành BHXH Việt Nam (triển khai từ tháng 10/2023). Theo thống kê trên Hệ thống của BHXH Việt Nam, đến nay đã có hơn 10 triệu lượt sử dụng tài khoản VNeID để đăng nhập ứng dụng VssID (trung bình mỗi tháng có khoảng 1,3 triệu lượt).

Việc này đã giúp người dân có thêm lựa chọn sử dụng tài khoản khi có nhu cầu khai thác thông tin, sử dụng thẻ BHYT, thực hiện các DVC trực tuyến dành cho cá nhân trên ứng dụng VssID. Đồng thời, thể hiện sự sẵn sàng của ngành BHXH Việt Nam cho việc triển khai sử dụng thống nhất tài khoản định danh điện tử trong thực hiện DVC trực tuyến từ ngày 1/7/2024 theo quy định tại Nghị định số 59/2022/NĐ-CP về định danh và xác thực điện tử.

Trước đó, nhiều năm liên tiếp, Bộ TT-TT đánh giá BHXH Việt Nam là cơ quan triển khai hiệu quả ứng dụng CNTT và DVC trực tuyến. Hưởng lợi từ kết quả nổi bật này, người dân có thể sử dụng các DVC trực tuyến về BHXH, BHYT như: Đăng ký tham gia đóng BHXH tự nguyện; đăng ký đóng, cấp thẻ BHYT đối với người chỉ tham gia BHYT; giải quyết hưởng BHXH một lần; giải quyết hưởng trợ cấp thất nghiệp.

BHXH Việt Nam cũng phối hợp với Văn phòng Chính phủ, Bộ Công an và Bộ Tư pháp triển khai 2 nhóm TTHC liên thông. Tính đến nay, thông qua 2 nhóm TTHC liên thông, BHXH các tỉnh, thành phố đã tiếp nhận 959.726 hồ sơ, trong đó đã xử lý 957.196 hồ sơ (đạt 99,7%). Trong số hồ sơ này có 948.032 hồ sơ đề nghị cấp thẻ BHYT cho trẻ em dưới 6 tuổi và 11.694 hồ sơ đề nghị giải quyết hưởng mai táng phí.

Ngoài ra, tiếp nhận từ Cổng DVC quốc gia để xác nhận và trả quá trình đóng BH thất nghiệp cho 437.399 trường hợp phục vụ giải quyết hưởng trợ cấp thất nghiệp cho NLĐ; tiếp nhận và xử lý 9.101 giao dịch đăng ký, đóng BHXH tự nguyện; tiếp nhận và xử lý 54.751 trường hợp đăng ký đóng, cấp thẻ BHYT, gia hạn thẻ BHYT; tiếp nhận và xử lý 241 hồ sơ hưởng BHXH một lần...

Thông qua giao dịch trực tuyến, người dân, DN không cần phải trực tiếp đến cơ quan BHXH, nhờ đó tiết kiệm được rất nhiều thời gian, công sức đi lại và còn có thể chủ động theo dõi được quá trình, kết quả giải quyết hồ sơ, đảm bảo công khai, minh bạch.

Mới đây, tại buổi kiểm tra Trung tâm Điều hành hệ thống CNTT của Ngành, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thế Mạnh đã nêu rõ, CSDL của ngành BHXH Việt Nam rất lớn và quan trọng. CSDL này đã được cập nhật thường xuyên theo thời gian thực, đồng bộ với nhiều bộ, ngành liên quan. Đặc biệt, công tác bảo đảm an toàn, bảo mật thông tin luôn được đặc biệt coi trọng. Từ đó, phục vụ tốt công tác chỉ đạo, điều hành của cơ quan BHXH các cấp, góp phần quan trọng nâng cao chất lượng phục vụ người tham gia, thụ hưởng các chính sách theo hướng ngày càng kịp thời, chính xác, đơn giản TTHC.

Cùng với đó, BHXH Việt Nam đang duy trì hoạt động Trung tâm dữ liệu tập trung gồm: Trung tâm dữ liệu chính; Trung tâm dữ liệu dự phòng và phục hồi thảm họa. Việc này góp phần đảm bảo CSDL của Ngành luôn được sao lưu, lưu trữ an toàn trong các trường hợp bị tấn công; đồng thời đảm bảo an toàn thông tin cho 28 hệ thống ứng dụng phục vụ nghiệp vụ. Theo Tổng Giám đốc Nguyễn Thế Mạnh, các hệ thống của Ngành đã được xây dựng, đầu tư bài bản, hiện đại. Do đó, công tác vận hành, theo dõi, giám sát là việc làm rất quan trọng, để kịp thời phát hiện các sự cố và giải quyết “từ sớm, từ xa” các vướng mắc phát sinh. 

Đặc biệt, Tổng Giám đốc Việt Nam lưu ý, các thông tin, dữ liệu cần phải được cập nhật, đồng bộ theo thời gian thực, nhất là dữ liệu về công tác thu, phát triển người tham gia BHXH, BHYT, để phục vụ đắc lực công tác chỉ đạo, điều hành của lãnh đạo Ngành cũng như việc thực hiện nhiệm vụ của BHXH các địa phương. “Đây cũng là tiền đề quan trọng để triển khai cung cấp các dịch vụ, tiện ích, giải quyết chế độ cho người tham gia, thụ hưởng các chính sách ngày càng tốt hơn”- Tổng Giám đốc Nguyễn Thế Mạnh nêu rõ.

Tuy nhiên, theo Tổng Giám đốc Nguyễn Thế Mạnh, không vì chạy theo tiện ích mà đánh đổi, coi nhẹ yếu tố an toàn thông tin. Bởi, dữ liệu của ngành BHXH Việt Nam rất quan trọng với mỗi người dân, NLĐ, hầu hết bao gồm thông tin từ khi một người được sinh ra, cho đến khi trưởng thành, lao động, rồi mất đi. Những thông tin này có giá trị rất lớn, là CSDL của quốc gia và do Chính phủ quản lý thống nhất.

“An toàn thông tin ngành BHXH Việt Nam là nhiệm vụ chính trị quan trọng, bảo đảm an toàn thông tin mạng là hoạt động thường xuyên, liên tục của Ngành, bảo đảm sự thành công trong công tác chuyển đổi số, mang lại lợi ích ngày càng lớn hơn cho người dân và DN”- Tổng Giám đốc Nguyễn Thế Mạnh nêu rõ.

Cũng liên quan vấn đề này, mới đây, tại buổi làm việc với Trung tâm CNTT (BHXH Việt Nam), Phó Tổng Giám đốc Chu Mạnh Sinh cho hay, hiện có rất nhiều cuộc tấn công mạng nhắm đến CSDL của các bộ, ngành và địa phương, gây ra những hậu quả rất nghiêm trọng. Nhận thức rõ vấn đề trên, BHXH Việt Nam luôn ưu tiên, tập trung nguồn lực cho công tác đảm bảo an toàn thông tin, không để xảy ra các sự cố. “Các đơn vị, BHXH các tỉnh, thành phố không được lơ là chủ quan”- Phó Tổng Giám đốc Chu Mạnh Sinh nhấn mạnh.

Cùng với đó, lãnh đạo BHXH Việt Nam yêu cầu Trung tâm CNTT cần tăng cường rà soát, nhận diện đầy đủ các rủi ro trong an toàn thông tin, để tham mưu cho lãnh đạo Ngành kịp thời chỉ đạo, điều hành, hoàn thiện hệ thống văn bản liên quan. Đồng thời, phải luôn trong tâm thế xác định CSDL của Ngành ở tình trạng đang bị tấn công để chủ động các kế hoạch, kịch bản sẵn sàng ứng phó.

Bài: Hà Thủy

Đồ họa: Thanh An