Mua bán GCN nghỉ việc hưởng BHXH- Cần xử lý triệt để

Cuối năm 2019, trong quá trình kiểm tra chứng từ để giải quyết hồ sơ thai sản cho NLĐ theo đề nghị của DN, các cán bộ BHXH tỉnh Hậu Giang nhận thấy nhiều GCN do TTYT huyện Phụng Hiệp cấp có dấu hiệu bất thường như: Các trường hợp thai sản đều được chẩn đoán sảy thai từ 5 đến 7 tuần tuổi; sảy thai nhưng đều do bác sĩ của Khoa Nhi cấp và ký xác nhận trên GCN; các trường hợp nêu trên đều thể hiện mã thẻ BHYT trên GCN, nhưng khi kiểm tra trên Hệ thống thông tin giám định BHYT của BHXH Việt Nam thì không có dữ liệu KCB…

Từ những bất thường trên, BHXH tỉnh Hậu Giang đã đề nghị Công an tỉnh phối hợp xác minh. Kết quả, nhiều trường hợp thừa nhận mua GCN với mức giá 2,8 đến 3,6 triệu đồng/GCN nhằm hợp thức hồ sơ và được nghỉ chế độ… Qua phối hợp xác minh cho thấy, từ tháng 9/2018 đến tháng 12/2019, TTYT huyện Phụng Hiệp đã cấp khống 225 GCN. Trước những vi phạm trên, Công an tỉnh Hậu Giang đã quyết định khởi tố vụ việc theo quy định pháp luật.

Vụ án xảy ra tại TTYT huyện Phụng Hiệp đã được TAND huyện Phụng Hiệp đưa ra xét xử hồi tháng 1/2022. Theo đó, 2 bị cáo là P.T.N.T và N.T.C.H chịu hình phạt từ 5 năm đến 5 năm 6 tháng tù; còn lại 7 bị cáo khác phải cải tạo không giam giữ từ 6-24 tháng. Ngoài ra, các bị cáo và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có trách nhiệm bồi thường cho BHXH tỉnh Hậu Giang tổng cộng hơn 981 triệu đồng để trả về quỹ BHXH.

Theo các chuyên gia pháp lý, đây được xem là mức án nghiêm khắc đối với hành vi làm giả hồ sơ, giấy tờ để trục lợi quỹ BHXH. Căn cứ quy định của Bộ luật Hình sự, trường hợp đủ điều kiện cấu thành tội phạm, đơn vị bán GCN nghỉ việc hưởng BHXH giả có thể bị xử lý theo các tội sau: Tội gian lận BHXH tại Điều 214 Bộ luật Hình sự 2015; tội làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức và tội sử dụng con dấu hoặc tài liệu giả của cơ quan, tổ chức tại Điều 341 Bộ luật Hình sự 2015 (được sửa đổi bởi Khoản 126 Điều 1 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017). Dựa vào tính chất, quy mô và mức độ, đơn vị bán GCN giả sẽ chịu hình thức xử lý tương ứng.

Theo ông Phạm Minh Thành- Giám đốc BHXH tỉnh Đồng Nai, trong những năm qua, BHXH tỉnh đã không ngừng tăng cường, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra. Qua đó, kịp thời ngăn chặn, phòng ngừa, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật, chống thất thoát, lãng phí, trục lợi quỹ BHXH liên quan đến việc cấp GCN khống. Cũng theo ông Thành, ngày 14/5/2022, BHXH tỉnh Đồng Nai đã chuyển hồ sơ đến Cơ quan CSĐT (Công an tỉnh Đồng Nai) để điều tra, xử lý theo quy định (theo Công văn số 556/BHXH-TTKT). Đến nay, Công an tỉnh Đồng Nai đã giao Công an TP.Biên Hòa thụ lý vụ việc và BHXH tỉnh Đồng Nai đang phối hợp với Công an TP.Biên Hòa để phối hợp điều tra.

Bên cạnh đó, BHXH tỉnh Đồng Nai cũng đã chỉ đạo các phòng nghiệp vụ rà soát, nhận diện các cơ sở KCB có dấu hiệu vi phạm để tiến hành kiểm tra, xác minh. Khi tiếp nhận, giải quyết và chi trả chế độ BHXH phải đối soát, kiểm tra dữ liệu giải quyết với dữ liệu trên Cổng tiếp nhận dữ liệu (thuộc Hệ thống thông tin giám định BHYT). BHXH tỉnh Đồng Nai cũng kịp thời phối hợp với BHXH các tỉnh, các cơ sở KCB và UBND các địa phương để xác minh, làm rõ đối với những trường hợp nghi ngờ giả mạo.

Ông Phạm Minh Thành cho biết thêm, trên địa bàn Đồng Nai, tình trạng mua bán GCN nở rộ từ năm 2022 khi nhiều công nhân mất việc làm, khó khăn về kinh tế nên tìm cách mua GCN khống. Từ nhu cầu của công nhân bắt đầu xuất hiện nguồn cung, dẫn đến việc các PK bắt tay thực hiện việc này. Trong hoạt động quản lý, BHXH tỉnh Đồng Nai đã chủ động phát hiện, thu hồi, cảnh báo; đồng thời phối hợp với cơ quan Công an để xử lý, trong đó có việc chủ động thông báo và cung cấp thông tin để cơ quan Công an vào cuộc điều tra.

Để ứng phó tình hình hiện tại, ngày 31/5/2023, Giám đốc BHXH tỉnh Đồng Nai đã ban hành Quyết định số 880/QĐ-BHXH về việc thành lập Tổ xác minh việc cấp GCN trên địa bàn tỉnh Đồng Nai để thực hiện kiểm tra, xác minh đột xuất đối với các cơ sở KCB có dấu hiệu vi phạm. Sắp tới, BHXH tỉnh Đồng Nai tiếp tục tổ chức kiểm tra, xác minh trực tiếp tại các cơ sở KCB có dấu hiệu vi phạm và trực tiếp tại các đơn vị, DN, nơi cư trú, nơi làm việc của người tham gia BHXH để kịp thời phát hiện, ngăn chặn các hành vi trục lợi quỹ BHXH, BHYT.

Ngoài ra, BHXH tỉnh Đồng Nai còn tiếp tục thực hiện kiểm tra việc khám và cấp GCN của các cơ sở KCB thông qua các đợt thẩm định, quyết toán chi phí KCB BHYT; thường xuyên kiểm tra, đối soát dữ liệu giải quyết chế độ BHXH với dữ liệu trên Hệ thống thông tin giám định BHYT; phối hợp với các cơ quan chức năng để kiểm tra, xác minh, làm rõ và xử lý nghiêm đối với các cơ sở KCB có hành vi vi phạm.

“Việc kiểm tra phải làm thường xuyên, liên tục và BHXH tỉnh Đồng Nai sẽ tiếp tục phối hợp với Công an, các sở, ngành liên quan để triển khai và chấn chỉnh; quyết không để tình trạng này lây lan, trở thành hiện tượng lạm dụng quỹ BHXH, BHYT, nhất là trong bối cảnh việc làm và thu nhập của NLĐ đang gặp rất nhiều khó khăn. Đây cũng là dịp để cảnh báo đối với không riêng gì Đồng Nai, mà còn nhiều địa phương khác tập trung nhiều KCN, có nhiều NLĐ và cơ sở KCB tư nhân”- ông Thành nhấn mạnh.

Bài: Trà Giang

Đồ hoạ: Thanh An