Lào Cai là tỉnh vùng cao biên giới, dân cư phân tán, tỷ lệ đồng bào DTTS cao, đời sống người dân còn nhiều khó khăn. Tuy nhiên, nhiều người dân nơi đây đã hiểu rõ giá trị nhân văn của chính sách BHXH, BHYT, nhất là chính sách BHXH tự nguyện, nên tự giác tiết kiệm chi tiêu để tham gia với mong muốn giản đơn “có lương hưu và thẻ BHYT- điểm tựa vững chắc cho tuổi già an vui”
Mãn nguyện vì có lương hưu
Trong tiết trời se lạnh, chúng tôi ghé thăm căn nhà nằm nơi góc phố của ông Nguyễn Anh Tuấn (sinh năm 1949) và bà Nguyễn Thị Loan (sinh năm 1958) ở tổ 23, phường Pom Hán (TP.Lào Cai, tỉnh Lào Cai). Bên bàn nước nhỏ, hai ông bà vừa nhặt rau vừa vui vẻ kể cho chúng tôi nghe về cuộc sống bình dị của tuổi già, đơn giản chỉ là những đồng lương hưu từ việc tham gia BHXH. Có lẽ, với nhiều người, đây chỉ là những điều nhỏ nhoi, bình thường, nhưng qua câu chuyện mà vợ chồng ông Tuấn kể, chúng tôi chợt nhận thấy cảm giác an yên của ông bà, mà chả hề vương vấn chút ưu tư, phiền muộn nào.
Vợ chồng bà Loan cảm thấy an tâm khi có lương hưu và thẻ BHYT
Thoáng qua bóng dáng nhỏ bé của bà Loan- vốn là giáo viên nghỉ hưu, chúng tôi thấy nếp nhăn của thời gian hiện rõ, nhưng chất chứa sự hiền lành, dễ mến. Chia sẻ về gia đình, bà Loan cho biết: “Tôi từng có thời gian công tác hơn 30 năm trong ngành giáo dục, vì lý do sức khỏe nên nghỉ hưu trước tuổi đến nay đã được gần 10 năm. Hằng tháng, tôi được lĩnh hơn 5 triệu đồng tiền lương hưu, với số tiền này tôi thấy vô cùng mãn nguyện, đảm bảo đủ để chi tiêu cho cuộc sống, giúp vợ chồng tôi an tâm vui khỏe ở tuổi xế chiều”.
Như lời bà Loan, tấm thẻ BHYT đối với những người có tuổi như ông bà rất quan trọng. “Chẳng hạn nếu không có lương hưu, không được cấp thẻ BHYT miễn phí, hoặc tôi không đi công tác, không làm ở cơ quan nhà nước, thì tôi sẽ vẫn chủ động tự mình tham gia BHXH, BHYT. Việc này không chỉ tốt cho mình, mà còn giảm gánh nặng cho người thân nếu chẳng may mình bị ốm đau, bệnh tật. Còn nếu may mắn mình được khỏe mạnh là cái tốt, việc tham gia cũng thể hiện trách nhiệm của bản thân với cộng đồng và cũng là cách để giúp đỡ, chia sẻ rủi ro với người khác, nhất là với những người có hoàn cảnh khó khăn”- bà Loan nói với sự tự tin.
Trong câu chuyện, chúng tôi được biết ông Nguyễn Anh Tuấn (chồng bà Loan) là một trong những người đang được thụ hưởng chính sách hỗ trợ đóng BHYT cho người cao tuổi sinh sống trên địa bàn tỉnh Lào Cai. Cụ thể, ngày 7/12/2022, HĐND tỉnh Lào Cai đã ban hành Nghị quyết số 25/2022/NQ-HĐND về việc hỗ trợ đóng BHYT cho người cao tuổi và người DTTS có khó khăn đặc thù trên địa bàn tỉnh. Theo đó, người cao tuổi từ đủ 60 tuổi đến dưới 80 tuổi được hỗ trợ 50% mức đóng BHYT; mức hỗ trợ cho người dân tộc có khó khăn đặc thù (dân tộc Bố Y, dân tộc Lô Lô...) được hỗ trợ 100% mức đóng BHYT. Thời gian hỗ trợ từ ngày 1/1/2023 đến hết ngày 31/12/2025 và kinh phí thực hiện từ nguồn vốn sự nghiệp ngân sách tỉnh.
Chia sẻ về chủ trương này, ông Nguyễn Anh Tuấn cho biết: “Tôi thì thiệt thòi hơn vợ ở chỗ không có lương hưu. Nếu còn trẻ, nhất định tôi sẽ tham gia BHXH tự nguyện để có lương hưu làm chỗ dựa tinh thần. Trong hơn 10 năm trở lại đây, năm nào tôi cũng chủ động mua thẻ BHYT, các cháu nhà tôi đã có gia đình riêng và cũng đều chủ động mua thẻ BHYT cho cả nhà. Mới đây được biết thông tin về chính sách BHYT của tỉnh, khi tham gia tôi được hỗ trợ 50%, nên vừa rồi tôi chỉ phải đóng 402.300 đồng/năm. Tôi thấy chính sách hỗ trợ này rất tuyệt vời và hết sức ý nghĩa, thể hiện sự quan tâm đặc biệt của tỉnh với người cao tuổi”.
Gieo hạt mầm BHXH tự nguyện
Khác với bà Loan, chị Lương Thị Thu Hương (sinh năm 1985), cư trú tại tổ 20 (phường Cốc Lếu, TP.Lào Cai)- chủ quán cà phê Hoa Nắng, cũng đang dành dụm để gieo hạt mầm BHXH tự nguyện, tích lũy trái ngọt cho tương lai. Dừng chân tại quán cà phê Hoa Nắng để tận hưởng vẻ đẹp hiền hòa nơi con phố có view hướng ra bờ sông, chúng tôi nhận thấy cô chủ quán cà phê Hoa Nắng rất hoạt bát và thân thiện với khách.
Chị Lương Thị Thu Hương quyết tâm gieo hạt mầm BHXH tự nguyện
Trò chuyện với chúng tôi, chị Hương cho biết, mỗi tháng chị đều dành một phần thu nhập để tham gia BHXH tự nguyện, để sau này có chỗ dựa ổn định cuộc sống. Trước đây, chị Hương có thời gian 7 năm làm nhân viên lao động tiền lương cho Công ty CP Nam Tiến Lào Cai, sau đó nghỉ việc và đã từng tính đến chuyện rút BHXH một lần. Tuy nhiên, sau khi được tư vấn, chị đã cân nhắc và rút lại quyết định của mình.
“Đến nay tôi thấy mình thật may mắn, vì có người nghỉ việc cùng thời với tôi rút BHXH một lần giờ cũng tiêu hết rồi. Tôi nghĩ tham gia BHXH tự nguyện giống như trồng cây, ban đầu gieo hạt mầm nhỏ bé, nếu mình cố gắng kiên trì vun vén, chăm sóc cho cây ngày một lớn lên, chờ mùa bội thu hưởng những trái ngọt là cuốn sổ hưu- chỗ dựa vững chắc cho tuổi già và tấm thẻ BHYT để phòng khi ốm đau, bệnh tật- thì đây chính là giá trị nhân văn của chính sách BHXH tự nguyện”- chị Hương trải lòng.
Những câu chuyện trên cho thấy, nhận thức về chính sách BHXH tự nguyện đã dần thay đổi, có nhiều chuyển biến tích cực và đang dần đi vào cuộc sống của người dân trên địa bàn tỉnh Lào Cai. Bởi, nếu không có nguồn thu nhập ổn định sẽ khiến nhiều lao động tự do sẽ phải đối mặt với rủi ro trong cuộc sống, nhất là khi tuổi cao sức yếu. Theo thống kê của BHXH tỉnh Lào Cai, đến hết tháng 2/2023, toàn tỉnh có 68.923 người tham gia BHXH, trong đó có 8.488 người tham gia BHXH tự nguyện- đây là tín hiệu cho thấy chính sách này đang được nhiều người hưởng ứng.
Cũng theo BHXH tỉnh Lào Cai, lao động tự do nên lựa chọn tham gia BHXH tự nguyện để được hưởng lương hưu và cấp thẻ BHYT miễn phí, giúp ổn định cuộc sống sau này. Thêm vào đó, mức đóng BHXH tự nguyện rất đa dạng, tùy thuộc điều kiện của mỗi người. Đặc biệt, trong những năm qua, mức lương hưu của người nghỉ hưu liên tục được nâng lên, trên cơ sở mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế phù hợp với NSNN và quỹ BHXH. Chính phủ cũng đã nhiều lần điều chỉnh tăng lương hưu qua các giai đoạn, cho thấy đời sống của người nghỉ hưu được quan tâm, từng bước được cải thiện. Do đó, người dân hoàn toàn có thể yên tâm, tin tưởng tham gia, để tạo chỗ dựa vững chắc cho tuổi già an vui.
Nguyễn Tuấn Anh
